Geomorfologia
Morfometria
Gmina Grzmiąca leży na obszarze młodoglacjalnym, charakteryzującym się znacznym rytmem rzeźby. O energii rzeźby tego obszaru decydują głównie występujące ekstremalne wysokości bezwzględne.
Najniższy punkt gminy o wysokości około 51,5 m n.p.m. znajduje się w dolinie rzeki Parsęty, na zachód od Krosina. Najwyższy punkt o wysokości 184,2 m n.p.m. leży we wschodniej części gminy, w okolicy wsi Przeradz. Większość obszaru gminy położona jest w przedziale wysokości 70-120 m n.p.m. Nieomal cała powierzchnia gminy jest pochylona łagodnie w kierunku doliny Parsęty, wzdłuż której przebiega południowo-zachodnia granica gminy.
Morfogeneza Pomorza
Wykształcenie strefy marginalnej fazy pomorskiej wiąże się na tym obszarze z rolą jaką odegrała elewacja podłoża w okresie transgresji, a następnie podczas arealnego zaniku lądolodu. Kształtowanie się nieckowatego obniżenia Równiny Białogardzkiej rozpoczęło się prawdopodobnie w trzeciorzędzie, a decydującym momentem w rozwoju tej niecki oraz garbu pojeziernego była transgresja lądolodu stadiału mazowiecko-podlaskiego. Lądolód ten trasgredując na Pojezierze Pomorskie powiększył egzaracyjną nieckę Bałtyku o obszar Równiny Białogardzkiej. Powstała wówczas wyraźnie zaznaczająca się w ukształtowaniu podłoża czwartorzędu niecka między Białogardem a jeziorem Radacz. Na grabie pojeziernym następowała wzmożona akumulacja form czołowomorenowych i szczelinowych. Przekroczenie garbu wiązało się z dłuższym okresem postoju czoła lądolodu na obszarze garbu i akumulacją moren czołowych. Równocześnie wyniosłość garbu predysponowała powstawanie szczelin w lądolodzie.
Szkic geomorfologiczny okolic gminy Grzmiąca (wg Karczewskiego 1989)
1 - kotliny wytopiskowe, 2 - granica fazy pomorskiej, 3 - granice podstref fazy pomorskiej: A1 - proksymalna strefa sandru dziurawego, A - podstrefa kotlin wytopiskowych, B - podstrefa zewnętrzna moreny martwego lodu i moreny kemowej, C - podstrefa form przetainowych, D - podstrefa wewnętrzna moreny kemowej, D1 - poziomy wysoczyzn morenowych północnego skłonu Pomorza.
Niewielka, południowo-wschodnia część gminy położona jest w obrębie podstrefy zewnętrznej moreny martwego lodu i moreny kemowej (B). Natmiast wschodnie krańce gminy obejmują fragmenty podstrefy form przetainowych (C) i podstrefy wewnętrznej moreny kemowej (D). Strefy te o genezie kemowo-wytopiskowej mają charakter drobnopromiennej rzeźby pagórkowatej z drobnymi zagłębieniami bezodpływowymi. Pozostała część zlewni leży na VII poziomie wysoczyzny morenowej (D1), który charakteryzuje się spokojniejszym rytmem rzeźby, deniwelacje nie przekraczają 10 m, a spadki terenu są generalnie mniejsze od 5°, zwiększając się w strefie krawędzi wysoczyzny morenowej i krawędzi dolin rzecznych. Obszar ten rozcinają doliny rzek, wśród których do największych należą Perznica i jej dopływy Łozica, Trzebiegoszcz i Radusza.
Morfologia obszaru gminy
Obszar gminy rozpościera się na północnym skłonie środkowopomorskiego ciągu czołowomorenowego w obrębie tzw. lobu Parsęty, tworzący wyraźny łuk o kierunku NNW-SSE. Rzeźba tego obszaru jest efektem deglacjacji podczas vistuliańskiej fazy pomorskiej oraz procesów holoceńskiego cyklu morfogenetycznego.
Z występującego zróżnicowanego układu form polodowcowych w gminie należy wymienić: niewielkie wzgórza oscylacyjnej moreny czołowej, równiny moreny dennej, różnego rodzaju formy szczelinowe oraz lokalne sandry i zagłębienia wytopiskowe. Rzeźbę holoceńską stanowią przede wszystkim doliny rzeczne, rozcięcia erozyjne i zastoiska pojezierne.
Dominującą formą rzeźby terenu w gminie jest wysoczyzna morenowa urozmaicona krajobrazem den dolin rzecznych. Cechą szczególną krajobrazów geomorfologicznych gminy, jak i całego dorzecza Parsęty, jest zasadniczo brak rynien jeziornych.
