Zasoby surowcowe

  • Drukuj zawartość bieżącej strony
  • Zapisz tekst bieżącej strony do PDF
9 kwietnia 2015

Pomorze Zachodnie pokryte warstwą luźnych utworów czwartorzędowych nie odznacza się zasobnością w surowce mineralne. Pewne znaczenie gospodarcze mają torfy, kreda jeziorna, gliny, piaski, żwiry i pospółki.

Wraz z rozwojem budownictwa i drogownictwa, po okresie niewielkiego wydobycia surowców skalnych, obserwuje się dziś wzrost eksploatacji i sprzedaży na rynku krajowym. Potencjalne obszary wydobycia kruszywa naturalnego w gminie Grzmiąca związane są z występowaniem piasków i żwirów pochodzenia fluwioglacjalnego, piaszczysto-żwirowych osadów ablacyjnych w obrębie wysoczyzn morenowych. Na doraźne potrzeby odnawiane są lokalne, dzikie miejsca pozyskiwania tych surowców (np. Kolonia Radomyśl) lub mieszkańcy korzystają ze żwirowni w pobliskim Parsęcku (gm. Szczecinek) lub Starym Chwalimiu (gm. Barwice).

Eksploatację torfów głównie dla celów ogrodniczych i rolniczych, prowadzi się m.in. w okolicach Wielanowa oraz Nosibądów.

Hałdy torfu w Zakładzie Torfowym w Wielanowie

Hałdy torfu w Zakładzie Torfowym w Wielanowi

Staw młyński na Parsęcie w Storkowie-Młyn wykorzystywany współcześnie do celów wodno-energetycznych

Staw młyński na Parsęcie w Storkowie-Młyn wykorzystywany współcześnie do celów wodno-energetycznych

Na Pomorzu istnieją optymalne warunki do budowymikroelektrowni(<500kW). Wiele tego rodzaju obiektów poniemieckich na Pomorzu uległo dewastacji, zniszczone zostały urządzenia gospodarki wodnej, jazy i spiętrzenia, które retencjonowały wodę. Utworzone przy nich małe zbiorniki wodne miały wielofunkcyjny charakter, gromadziły wodę na potrzeby lokalne, przede wszystkim produkcji rolniczej.

Małe elektrownie wykorzystują energię spadku wody, której wyrównany przepływ zapewniała zretencjonowana woda z małych zbiorników wodnych. Całkowicie zniszczone zostały dawne młyny wodne na Kłudzie w ok. Przeradzi oraz na Parsęcie poniżej Radomyśla. Niemniej na obszarze gminy znajduje się wiele zdewastowanych urządzeń piętrzących wodę, które stanowią potencjalne miejsca do lokalizacji nowych elektrowni. Po długoletnim okresie stagnacji w latach 90. nastąpił rozwój i rewitalizacja małych elektrowni wodnych zależna od przedsiębiorczości osób fizycznych, lokalnych podmiotów gospodarczych i władz samorządowych na tych obszarach, gdzie obok sprzyjających warunków hydroenergetycznych istnieją tradycje energetyczne wykorzystania rzek, sięgające okresu pruskiego. Na terenie gminy Grzmiąca odnowiono i uruchomiono dwie mikroelektrownie w Radomyślu i Storkowie-Młynie.

Mikroelektrownia w Pustkowiu koło Radomyśla, w poniemieckim młynie, jest obecnie własnością prywatną. Przy pomocy spółki wodnej w ramach regulacji Parsęty uruchomiona została w 1990 r. mała elektrownia wodna. Produkuje ona około 10 kW energii na godzinę.

Mikroelektrownia na Parsęcie w Pustkowiu koło Radomyśla

Mikroelektrownia na Parsęcie w Pustkowiu koło Radomyśla

Elektrownia wodna Storkowo-Młyn zlokalizowana jest również w dawnym młynie (pochodzącym z roku 1909), w którym obecnie mieści się Stacja Geoekologiczna Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu. W dzierżawionym przyziemiu przez 2-osobową lokalną spółkę cywilno-prawną uruchomiono hydroelektrownię w 1991 r. Potencjalna moc elektrowni wynosi 18 kW/h, a w praktyce osiąga się ok. 13-13,5 kW/h. W obu elektrowniach najwięcej energii wytwarza się w okresie od października do marca, co związane jest z wysokimi przepływami wody w Parsęcie w okresie jesienno-zimowym. Obie elektrownie włączone są w krajowy system energetyczny.

Autor: Małgorzata Mazurek; Jan Paradysz; Józef Szpikowski; Krzysztof Tomczak; Zbigniew Zwoliński