500+, a praca za granicą
Informacja dla osób przebywających za granicą chcących ubiegać się o świadczenie wychowawcze oraz świadczenia rodzinne.
- Wniosek o świadczenie wychowawcze oraz świadczenia rodzinne należy składać bezpośrednio w organie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania.
- W przypadku, gdy wnioskodawca lub członek jego rodziny (rodzic/opiekun dziecka) zamieszkuje i/lub otrzymuje rentę/ emeryturę i/lub pracuje/prowadzi działalność na własny rachunek w państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii, (nie dotyczy wyjazdu/pobytu o charakterze turystycznym, leczniczym lub związanym z podjęciem przez dziecko kształcenia poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej) Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Miasta/Gminy przekazuje wniosek wraz z kompletem dokumentów do wojewody, w celu jego rozpatrzenia oraz ustalenia, czy w przedmiotowej sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
- Na etapie przyjmowania wniosku klient, który ubiega się o świadczenie wychowawcze lub świadczenia rodzinne gdzie członek rodziny przebywa poza granicami kraju, do wniosku dołącza następujące informacje oraz dokumenty dotyczące:
- adresu zamieszkania członka rodziny przebywającego poza granicami RP na terenie państwa objętego koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego;
- charakter oraz cel przebywania członka rodziny poza granicami RP na terenie państwa objętego koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego
- w przypadku pobytu związanego z podjęciem pracy najemnej podanie adresu
i nazwy pracodawcy (lub miejsca prowadzenia działalności gospodarczej) na terenie państwa objętego koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego oraz danych członków rodziny PESEL lub inny numer identyfikacyjny w innym państwie, np. numer ubezpieczenia.
- W przypadku podjęcia pracy przez członka rodziny poza granicami RP klient do wniosku dołącza aktualny na dzień składania wniosku dokument potwierdzający podjęcie zatrudnienia (przetłumaczony na język polski) lub oświadczenie własne wskazując termin rozpoczęcia zatrudnienia.
- W przypadku zakończenia pracy poza granicami RP klient do wniosku dołącza dokument potwierdzający utratę zatrudnienia (przetłumaczony na język polski) lub oświadczenie własne wskazując termin utraty zatrudnienia.
- Dokumentacja oraz zaświadczenia powinny być przetłumaczone na język polski , chyba, że dana okoliczność zostanie udokumentowana w formie oświadczenia klienta.
- W przypadku złożenia wniosku bez wymaganych dokumentów klient zostanie wezwany o uzupełnienie wniosku, a w przypadku niedostarczenia wymaganych dokumentów w wyznaczonym terminie, wniosek zostanie pozostawiony bez rozpatrzenia.
Powyższe wynika z tego, iż kompletna dokumentacja w sprawie wniosku o świadczenie wychowawcze czy świadczenia rodzinne pozwoli wojewodzie na szybsze rozpatrzenie wniosku oraz wydanie adekwatnej decyzji o przyznaniu bądź odmowie świadczenia.
W przypadku przekazania wojewodzie wniosków niekompletnych lub zawierających braki formalne, będą one zwracane organowi do uzupełnienia, co znacząco opóźni prowadzone postępowanie adekwatnie opóźni ewentualną wypłatę świadczenia wychowawczego lub świadczeń rodzinnych.
W celu ustalenia, czy w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz określenia państwa pierwszeństwa do realizacji świadczeń, wojewoda występuję do właściwej instytucji zagranicznej i/lub wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia dokumentacji przekazanej przez organ gminy niezbędnych do rozpatrzenia wniosków o świadczenia rodzinne oraz świadczenie wychowawcze.
Po niezbędnych ustaleniach, na podstawie zebranej dokumentacji, w sprawach w których mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego:
- W przypadku, gdy Polska jest państwem w pierwszej kolejności właściwym do ustalania uprawnień do świadczeń w Polsce wydawana jest decyzja. Informacja o rozstrzygnięciu przekazywana jest do właściwej instytucji zagranicznej.
W przypadku wydania przez wojewodę decyzji:
– odmawiającej prawa do świadczeń w Polce, właściwa instytucja zagraniczna winna wypłacić świadczenie w pełnej wysokości
– przyznającej prawo do świadczeń w Polsce, właściwa instytucja zagraniczna winna wypłacić dodatek dyferencyjny – czyli różnicę między wysokością polskich świadczeń,
a wysokością świadczeń zagranicznych (patrz Przykład 2).
- W przypadku, gdy Polska jest państwem w drugiej kolejności właściwym do ustalania uprawnień do świadczeń rodzinnych i świadczenia wychowawczego (500 +), Wojewoda przekazuje wniosek do instytucji zagranicznej właściwej zgodnie z zasadami pierwszeństwa a następnie rozpatruje prawo do ewentualnego dodatku dyferencyjnego tj. różnicy pomiędzy świadczeniami przyznanymi przez instytucję zagraniczną, a wnioskowanymi świadczeniami na terenie Polski (patrz Przykład 3).
W przypadku niedostarczenia przez wnioskodawcę dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia przedmiotowego wniosku w wyznaczonym terminie, wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia.
W przypadku, gdy wojewoda ustali że nie mają zastosowania przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, zwraca wniosek do rozpatrzenia zgodnie z właściwością do organu właściwego (Ośrodka Pomocy Społecznej/Urząd Miasta/Gminy).
Przykład 1
Mieszkamy wraz z dziećmi w Norwegii, gdzie obydwoje z mężem pracujemy. Czy jako obywatele polscy możemy ubiegać się o świadczenie 500+ ?
W opisanym przypadku cała rodzina przebywa na terytorium Norwegii, tym samym wypłata wszystkich świadczeń rodzinnych (do takich zalicza się również świadczenie wychowawcze 500+) powinna odbywać się wyłącznie na podstawie ustawodawstwa norweskiego.
Przykład 2
Mój mąż/ojciec dziecka pracuje w Niemczech. Ja z dwójką dziećmi mieszkam w Polsce, gdzie pracuję. Czy otrzymam świadczenie 500+?
Zgodnie z przepisami unijnymi pierwszeństwo w wypłacie wszystkich świadczeń rodzinnych – w tym także świadczenia wychowawczego, ma państwo, w którym wykonywana jest działalność zawodowa. W przypadku zatrudnienia w dwóch różnych państwach brane jest pod uwagę miejsce zamieszkania dzieci. W związku z powyższym, jeżeli współmałżonek pracuje w Niemczech, a pani pracuje zawodowo w Polsce, pierwszeństwo do wypłaty wszystkich świadczeń rodzinnych – w tym świadczenia wychowawczego ma ustawodawstwo polskie. Niemcy, jako państwo drugie
w kolejności mogą jedynie wypłacić tzw. dodatek dyferencyjny.
Przykładowo:
- W Polsce przyznano prawo do świadczenia wychowawczego na drugie dziecko
- w wysokości 500 zł, zatem właściwa instytucja zagraniczna np. Familienkasse winna przyznać dodatek dyferencyjny w wysokości różnicy między wysokością polskich świadczeń, a wysokością świadczeń zagranicznych, tj. 190,00 euro – 500,00 zł
- w Polsce odmówiono prawa do świadczenia wychowawczego (ze względu na przekroczenie kryterium dochodowego) oraz przyznano prawo do świadczenia wychowawczego
w wysokości 500,00 zł, zatem właściwa instytucja zagraniczna np. Familienkasse przyzna dodatek dyferencyjny- na pierwsze dziecko – pełnej w wysokości tj. 190,00 euro
- na drugie dziecko w wysokości różnicy tj. 190,00 euro – 500,00 zł
Przykład 3
Mój mąż/ojciec dzieci pracuje w Niemczech, tam otrzymuje świadczenia rodzinne dla dzieci. Ja z dwójką dzieci mieszkam w Polsce i nie pracuję. Czy otrzymam świadczenie 500+?
Zgodnie z przepisami unijnymi pierwszeństwo w wypłacie wszystkich świadczeń rodzinnych – w tym także świadczenia wychowawczego, ma państwo, w którym wykonywana jest działalność zawodowa. W związku z powyższym, jeżeli współmałżonek pracuje w Niemczech, a pani nie pracuje zawodowo w Polsce, pierwszeństwo do wypłaty świadczeń rodzinnych ma ustawodawstwo niemieckie. Polska, jako państwo drugie w kolejności może jedynie wypłacić tzw. dodatek dyferencyjny.
Przykładowo:
Na terenie Niemiec przyznano prawo do świadczeń w wysokości 190,00 euro, zatem w Polsce nie ma prawa do dodatku dyferencyjnego w postaci świadczenia wychowawczego, gdyż kwota zagranicznych świadczeń przewyższa kwotę 500,00zł (190,00 euro > 500,00zł)
Na terenie Republiki Czeskiej przyznano świadczenie w wysokości 610,00 koron (w przeliczeniu około 98,00zł), zatem w Polsce przysługuje prawo do dodatku dyferencyjnego w postaci świadczenia wychowawczego w wysokości ~ 402,00 zł (500,00 zł-~ 98,00zł)
Przykład 4
Były mąż i ojciec mojego pierwszego dziecka mieszka i pracuje w Wielkiej Brytanii. Ja mieszkam w Polsce z obecnym mężem, naszym wspólnym dzieckiem i dzieckiem z pierwszego małżeństwa. Nie pracuję. Czy dostaniemy świadczenia 500+ na obydwoje dzieci?
Z uwagi na fakt, że ojciec Pani pierwszego dziecka przebywa i pracuje na terytorium Wielkiej Brytanii w odniesieniu do świadczeń rodzinnych (takim jest również świadczenie wychowawcze) na to dziecko będą miały zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
a wniosek powinien być rozpatrzony przez Wojewodę. Tym samym, złożony przez Panią wniosek
o świadczenie wychowawcze na to dziecko będzie przesłany do rozpatrzenia przez Państwo właściwe w pierwszej kolejności (z tytułu zatrudnienia ojca dziecka) – Wielką Brytanię. Tamtejsza instytucja powinna wydać decyzję w odniesieniu do wszystkich świadczeń rodzinnych, należnych
w Anglii. W przypadku, kiedy świadczenia brytyjskie będą niższe, niż świadczenia należne w Polsce, strona polska powinna wydać decyzję w sprawie dodatku dyferencyjnego. Świadczenie wychowawcze w postaci dodatku dyferencyjnego na pierwsze dziecko będzie mogło zostać wypłacone wyłącznie po spełnieniu warunku kryterium dochodowego określonego przepisami polskimi. W odniesieniu do drugiego dziecka decyzja w sprawie świadczenia wychowawczego zostanie wydana wyłącznie w oparciu o przepisy krajowe przez gminę. http://www.mpips.gov.pl/wsparcie-dla-rodzin-z-dziecmi/rodzina-500-plus/rodzina-500-plus-w-ue/pytania-i-odpowiedzi/
„Rodzina 500 plus” a praca za granicą.
Wśród rodzin, korzystających ze świadczenia wychowawczego w programie „Rodzina 500 plus”, zdarzają się takie, w których jeden bądź więcej jej członków mieszka lub pracuje za granicą.
W takich przypadkach do ich wniosków mają zastosowanie unijne przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Tymi sprawami zajmują się Wojewodowie. W okresie przejściowym Wojewoda ma 3 miesiące na wydanie decyzji od momentu złożenia i wpływu wniosku wraz
z niezbędnymi dokumentami z organu właściwego . Jednak w sytuacji skomplikowanej, w której istnieje potrzeba zebrania dodatkowych dokumentów lub wyjaśnień, w tym z instytucji zagranicznej, termin załatwienia sprawy może zostać przedłużony, ze względu na potrzebę uzyskania odpowiedzi z instytucji zagranicznej.
Przepisy unijne nie zawierają precyzyjnych terminów, w czasie których powinna zostać udzielona odpowiedź na zapytanie instytucji innego państwa UE – przyjmuje się, że okres ten nie powinien przekroczyć 3 miesięcy od daty otrzymania zapytania. W poszczególnych sprawach może istnieć konieczność zwrócenia się do instytucji zagranicznych w celu weryfikacji uprawnień do świadczeń w innym państwie. W każdym przypadku Wojewoda powinien poinformować o przedłużeniu postępowania ze względu na potrzebę zgromadzenia dodatkowych informacji i wskazać termin jej załatwienia.
http://www.mpips.gov.pl/aktualnosci-wszystkie/rodzina-500-plus/art,8180,rodzina-500-plus-a-praca-za-granica.html Więcej informacji na temat programu „Rodzina 500 plus” w Unii Europejskiej: http://www.mpips.gov.pl/wsparcie-dla-rodzin-z-dziecmi/rodzina-500-plus/rodzina-500-plus-w-ue/
